Este es un texto de Claude Piron, fue traductor al francés de varios idiomas en las Naciones Unidas y es un gran analista en estos temas de comunicación.
http://fr.wikipedia.org/wiki/Claude_Piron
http://claudepiron.free.fr/index.htm
Ya que es un texto en Esperanto lo pongo en Esperanto, aunque lo he traducido más abajo al castellano, hay matices que no se captan en castellano ya que a pesar de ser una lengua con una gramática muy sencilla tiene muchos matices que no tenemos en castellano para mejorar la comunicación.
Kial kaj kiel lerni esperanton
Mi kredas je la Bono. Kaj, male al multaj homoj, mi kredas, ke Bono tute ne simetrias kun Malbono, sed ege superas ĝin. Malbone konstruita domo disfalas. Bone konstruita rezistas al la atakoj, eĉ plej teruraj, de naturaj fortoj. Tial mi havas neniun dubon pri la estonteco de Esperanto. Se oni komparas ĝin kun la aliaj rimedoj interpopole komunikiĝi, estas klare, ke ĝi estas la plej bona. Mi perceptas, ke Esperanto estas unu el la konkretiĝoj de la Bono.
Ekzistas tri sistemoj de internacia komunikiĝo: burokrata, ĝangala kaj demokratia. La burokrata sistemo estas tiu de la internaciaj organizaĵoj, kiel UNo (1) aŭ la Eŭropa Unuiĝo. Kiel ĉiuj burokrataj sistemoj, ĝi uzas gigantajn kvantojn da papero, tempo, mono, elektro, homa energio por mizeraj rezultoj. Kaj ĉion ĉi pagas la impostpaganto.
La ĝangala sistemo estas tiu, en kiu unu lingvo, kaj sekve unu kulturo, unu nacio aŭ grupo de nacioj, ricevas monopolan pozicion ne pro la propraj kvalitoj de la koncernaj lingvo aŭ kulturo, sed sole pro politikaj, ekonomiaj kaj similspecaj faktoroj, kiuj neniel rilatas al la postuloj de lingva komunikiĝo kontentiga por ĉiuj. Tia estis la sistemo komunikiĝi per la franca en la dek-naŭa jarcento, tia estas la internacia uzo de la angla en la nuna. Tiu sistemo, kiu privilegias la anojn de unu kulturo, havas multajn fiajn efikojn, kiuj kreas en la mondo danĝerajn fuŝ-ekvilibrojn, se diri nenion pri la katastrofaj kulturaj konsekvencoj de tia lingva sintrudemo.
Kaj al la burokrata sistemo, kaj al la ĝangala mankas unu el la ĉefaj ingrediencoj de homa boneco, nome sento. Ili estas sensentaj sistemoj. Mankas al ili ĉefe kunsento, kompato, sento pri justeco kaj komunika komforto, konsidero al la bezono de tiuj, kiuj estas etaj kaj malfortaj, sento pri homa digneco kaj pri la rajto de ĉiu renkonti iun, kiu aŭskultos kaj komprenos, iun, kun kiu eblos senprobleme komunikiĝi.
La tria sistemo estas demokratia. Ĝi nomiĝas Esperanto. Kiel ĉio demokratia, ĝi havas multajn mankojn, multajn malperfektaĵojn. Sed ĝi tamen estas la plej justa, la plej efika, la socie kaj psike plej kontentiga sistemo. Unuvorte, ĝi estas bona. Ĝi naskiĝis el la boneco de unu homo. Ĝi naskiĝis el sento de kompato, de solidareco, el postulo al justeco kaj homa digneco. Jes, ĝi estas bona. Kaj tial ĝi supervivos la aliajn.
Mi kredas je Esperanto. Mi kredas, ke tiu lingvo estas multe pli valora ol la plimulto el la esperantistoj konscias. Mi kredas, ke ĝi solvos multe pli da problemoj en la estonteco de la homaro, ol estas ĝenerale imagate, eĉ inter ni. Mi kredas, ke ĝi povas forigi multajn suferojn, pri kiuj homoj ne konscias, kaj kiuj estas ligitaj al la manko de interkomprenilo.
Por qué y de qué manera aprender esperanto
Yo creo en la bondad. Y, malamente para muchos hombres, yo creo que la bondad totalmente no se equipara con la maldad, pero que ésta la supera. Una casa mal construida se cae. Una buen construida resiste los ataques, aún los extremadamente fuertes de la naturaleza. Por eso, yo (no) tengo ninguna duda sobre el porvenir del Esperanto. Si se compara con los otros medios de comunicación entre pueblos, está claro que es el mejor. Yo siento (se) que el Esperanto es una de las cosas concretas de la bondad.
Existen muchos sistemas de comunicación internacional: Burocratico, "junglatico" (lo he traducido como tal del Esperanto, a lo mejor en castellano tiene otro nombre) y democrático. El sistema burócratico es ese de las organizaciones internacional o de la Unión Europea. Como todos los sistemas burócraticos, estas usan grandes cantidades de papel, tiempo, dinero, electricidad, energía humana para míseros resultados. Y todo lo pagamos con los impuestos.
El sistema jungla es ese en que una lengua, y sirve una cultura, una nación o grupo de naciones, recibe una posición monopolizante no a causa de la propia calidad de la lengua o cultura, sino a causa de la política económica y similares factores, los cuales de ninguna manera conecta a la exigencia de una lengua de comunicación que contente a todos. En ese contexto se usó el francés en el siglo XIX, ese es el uso internacional del ingles actualmente. Ese sistema, que favorece a una cultura tiene mucha eficacia.
Y al sistema burocrático, y al sistema jungla le falta uno, ingrediente principal de la bondad humana, los llamados sentimientos. Esos son los sistemas sin-sentimientos. Faltos principalmente de sentimientos incapaces de sentir dolor sobre las injusticias, las necesidades de los demás, de esos débiles y pequeños, con los que precisamente se pueden comunicar sin problemas.
El tercer sistema es la democracia. Se llama esperanto. Como toda democracia, tiene muchos fallos, muchas imperfecciones. Pero también es la más justa y la más eficaz, la socialmente y racionalmente mejor sistema. En una plabra, es bondadoso. Nació de la bondad de un hombre. Nació del sentimiento de dolerse sobre los demás, de solidaridad, de servir a la justicia y la dignidad humana. Sí, es bueno. Y por eso sobreviven los demás sistemas.
Yo creo en el Esperanto. Yo creo que esta lengua está mucho más valorada que lo que los esperantistas piensan. Yo creo que resuelve muchos más problemas en el porvenir de la humanidad, que lo que generalmente se imagina, aún entre nosotros. Yo creo que puede ahorras mucho sufrimiento, sobre los hombres que no tienen conciencia, y eso está ligado a la falta de comprensión internacional.